Read Time:4 Minute, 57 Second
Pa, pa, pa, pa, ma, ma, ma, ma… – pewnie większość z nas czekała w dzieciństwie, aby w piątkowy wieczór usłyszeć tę piosenkę. Chociaż Muminki od dekad dają radość dzieciom na całym świecie, to jednak za Muminkami kryją się smutne historie. Tego mogliście o Muminkach nie wiedzieć…
„Osobliwa podróż Muminka” – tak Tove Jansson w 1939 roku (urodzona 9 sierpnia 1914 roku w Helsinkach) zatytułowała w notatkach powstającą opowieść. Jak później wyznała, historia o małych trollach zrodziła się z rozpaczy wywołanej wojną i tęsknotą za spokojnymi czasami. Małe trolle, mama i syn, szukają domu, w którym spędzą zimę. Ojciec zaginął i nie było wiadomo czy wróci. Muminki były też dla Tove Jansson odskocznią od malowania. Była już wtedy uznaną fińską artystką młodego pokolenia. Nie spodziewała się jednak, że stworzy jedną z najpopularniejszych franczyz w historii, wartą rocznie nawet 700 mln euro (retail value), o którą będzie się ubiegał sam Walt Disney. I to o tej franczyzie pisała później w pamiętniku, że „ma dość Muminków i mogłaby na nie zwymiotować”.
Chcesz więcej kultury? Pan Od Kultury zaprasza na Facebooka i Instagram
Historia Muminków. Tove Jansson nie od razu odniosła sukces
Tekst przeleżał w szufladzie do 1944 roku, gdy Tove Jansson naniosła poprawki i zachęcona przez bliskich, zaniosła „Muminki” do wydawnictwa. Czekając na ewentualną publikację, tworzyła ilustracje do książki, pisała kolejne opowiadania i budowała uniwersum Muminków. Finalnie opowiadanie „Muminek i wielka powódź” ukazało się jesienią 1945 roku jako „Małe trolle i duża powódź”. Co ciekawe, Tove Jansson, chociaż związana z Finlandią, tworzyła w języku szwedzkim. Jej rodzice pochodzili ze Szwecji i uznawali się za przedstawicieli szwedzkiej mniejszości narodowej.
Wydawca uznał słowo „muminek” za dziwne i mogące odstraszyć dzieci. Skąd się to słowo wzięło? Tove Jansson przyznała, że w dzieciństwie wujek Einar, gdy podkradła słodycze ze spiżarni, straszył ją mrocznym Muminkiem.
Miał to być mały troll mieszkający w ukryciu, który za karę mógł winnego wystraszyć, ocierając się zimnym nosem o jego nogę lub dmuchając mu w kark. Mała Tove doskonale zapamiętała tę historię i później wielokrotnie czuła respekt przed mogącym się pojawić znikąd stworem
– pisze Lubimy Czytać.
W latach 30., po kłótni z bratem o filozofię Kanta, narysowała pierwszego Muminka na ścianie wygódki w domku letniskowym w Pellinge. Początkowo troll był szczuplejszy i miał długi nos oraz spiczaste uszy. Miał być jak najbrzydszy i odzwierciedlać złość pisarki.
Pierwsza książka o Muminkach opowiadała o tym jak musiały opuścić świat ludzi. Mocno nawiązywała to tradycyjnych fińskich baśni. Nie był to wydawniczy sukces, ponieważ akurat na rynek z hukiem wdarła się Astrid Lindgren z nowatorską książką „Pippi Pończoszanka”. Staroświeckie Muminki przegrały rywalizację o czytelnika, ale Tove Jansson się nie poddała. Rok później ukazała się książka „Kometa nad Doliną Muminków”, w której zadebiutowali Włóczykij, Panna Migotka i Paszczak. W 1948 Tove Jansson podbiła rynek książką „W Dolinie Muminków”.
Muminki książki – lista:
- „Małe trolle i duża powódź”
- „Kometa nad Doliną Muminków”
- „W Dolinie Muminków”
- „Pamiętnik Tatusia Muminka”
- „Lato Muminków”
- „Zima Muminków”
- „Opowiadania z Doliny Muminków”
- „Tatuś Muminka i morze”
- „Dolina Muminków w listopadzie”
W Muminkach biseksualna Tove Jansson przemycała wątki osobiste. Postacie Topika i Topci nawiązywały do jej relacji z Vivicą Bandler, reżyserką teatralną. Buka była zagrożeniem dla ich miłości – obie były w związkach z mężczyznami i musiały ukrywać swoją relację, bo homoseksualizm był w Finlandii karany.
ZOBACZ TEŻ:
- Gdy rządziła Dobranocka. Kultowe Wieczorynki i seriale animowane [WIDEO]
- Ciekawostki o serialu Atomówki. Easter eggi dla dorosłych, cenzura i Cartoon Network [WIDEO]
- Czarodziejka z Księżyca kontra cenzura. Tak zmieniano kultowe anime [WIDEO]
- Kultowe seriale Cartoon Network – nie wszystkie były dla dzieci? [CIEKAWOSTKI]
- Słynne psy w książkach. Literatura o psach – TOP 12
Co oznacza imię Buka? Muminki jak horror
Imię Buka w oryginalne brzmi Mårran. Słowo to pochodzi od szwedzkiego morra (mruczeć, warczeć). W wersji angielskiej nazywa się The Groke co znaczy „buczeć”. To właśnie w takich krajach jak Polska, Francja i Japonia Buka otrzymała zdaniem internautów najstraszniejsze dźwięki, a tymczasem w Wielkiej Brytanii była całkowicie niema. W pierwszych animowanych wersjach „Muminków” z 1969 roku była całkiem żwawa i sporo mówiła.
CZYTAJ WIĘCEJ: Buka z Muminków – dlaczego jest straszna i co znaczy jej imię?
Dolina Muminków
Tworząc Dolinę Muminków, Tove Jansson inspirowała się wyspą Klovharu w Zatoce Fińskiej. To tam w 1964 roku, wraz ze swoją partnerką Tuulikki Pietilą, wybudowała dom. To właśnie jej ukochana była pierwowzorem książkowej bohaterki Too-Tiki. Pasiasty sweter książkowej postaci nawiązuje z kolei do częstego ubioru dobrego przyjaciela pisarki – Atosa Wirtanena – „oryginalnego” Włóczykija.
W miasteczku Naantali znajduje się park rozrywki „Świat Muminków”. Można tam m.in. zobaczyć spektakle teatralne, albo wejść do namiotu Włóczykija lub usiąść w fotelu Taty Muminka. W Muzeum Narodowym w Sztokholmie znajduje się natomiast 2-metrowa makieta domu Muminków, którą własnoręcznie wykonała Tove Jansson.
Walt Disney chciał kupić Muminki
Chociaż Muminki stały się światowym fenomenem, Tove Jansson nie godziła się na wszystkie biznesowe oferty. Zależało jej, by zachować kontrolę nad muminkowym uniwersum. Dostała m.in. propozycję nazwania podpasek imieniem Małej Mi. Odrzuciła nawet propozycję Walta Disneya, który chciał kupić prawa do Muminków.
MUMINKI I TOVE JANSSON – CIEKAWOSTKI:
- Muminki (jako Snorki) w druku po raz pierwszy pojawiły się w 1938 roku w antyfaszystowskim fińskim piśmie zatytułowanym „Gram”
- Powstał serial „Muminki” zrealizowany w Polsce w Studio Małych Form Filmowych Se-ma-for
- W 1962 roku ukazał się „Hobbit” Tolkiena z ilustracjami Tove Jansson
- Tove Jansson 2 grudnia 1976 w Ambasadzie PRL w Helsinkach Tove Jansson odebrała przyznany jej w 1975 roku, na wniosek dzieci, Order Uśmiechu
- W „Dolinie Muminków w listopadzie” pojawia się wątek autobiograficzny. Sama Tove Jansson odwiedza dom Muminków jako Homek Toft. Autorka napisała tę opowieść po śmierci swojej matki w 1970 roku. Postacią Homka chciała zapewne zaznaczyć pustkę, jaka powstała w tamtym czasie w jej życiu.
- W miejscowości Tempere powstało Muzeum Muminków
Źródło: Lubimyczytać.pl, Empik, Ciekawostki Historyczne, Readers Digest, anothermag.com
Chcesz więcej kultury? Pan Od Kultury zaprasza na Facebooka i Instagram
